چکیده:

نوشتار پيش‌روی با نام «آموزه‌هاي اخلاقي سوره مبارک یوسف علیه‌السلام» در چهار بخش نگاشته شده است که تحليل تعاليم اخلاقي اين سوره، در سه حوزه‌ي اخلاق الهي، فردي و اجتماعي مي‌باشد. در ميان سور قرآني، سوره یوسف علیه‌السلام به لحاظ اشتمال بر آموزه‌هاي اخلاقي و برای رساندن انسان به عبودیت، کسب فضائل و اخلاق پسندیده و زدودن اخلاق ناپاک و مذموم جايگاه ويژه‌اي دارد؛ آموزه‌هایی نظير توکل، تقوا، یاد خدا، اخلاص، صبر، عفت و... که در سیره‌ی یوسف علیه‌السلام آمده است. بر اين اساس، نگارنده با تأمل و انديشه دقيق در آيات سوره‌ی یوسف علیه‌السلام با مراجعه به تفاسير ارائه شده با تکیه ‌بر تفسیر تسنیم، به بيان پرسش‌هايي مانند «چیستی آموزه‌هاي اخلاق الهي سوره یوسف علیه‌السلام» و «چیستی آموزه‌هاي اخلاق فردي سوره یوسف علیه‌السلام» و «چیستی آموزه‌هاي اخلاق اجتماعي سوره یوسف علیه‌السلام» پرداخته و در قالب تحقيقي بنيادي و با روش توصیفی، تحلیلی در پی استنباط و استخراج آموزه‌هاي اخلاقي اين سوره، برآمده و پرسش‌هاي ياد شده را به روشني پاسخ داده است. تقوا، توکل، ذکر و یاد خدا، اخلاص، شکر گذاری، توحید و توبه در زمره بایدهای اخلاقي الاهي بيان شده در سوره یوسف علیه‌السلام است. همچنين، غفلت، شرک، اعتماد به غیر خدا و ناامیدی، از نبايدهاي اخلاق الهي ياد شده در اين سوره است. در بخش آموزه‌های اخلاق فردي اين سوره نيز مي‌توان به تعاليمي نظير تعقل، صبر و عفت و پاک‌دامنی به‌عنوان بایدهای اخلاق فردی و غرور، تسویل نفس و نسیان از نبايدهاي اخلاق فردي در اين سوره اشاره کرد. آموزه‌های اخلاق اجتماعي در سوره یوسف علیه‌السلام عبارت‌اند از: رازداری، ادب، احسان، تعهد و تخصص، عدالت و عفو و گذشت در زمره‌ی بایدهای اخلاق اجتماعی و نيز حیله‌گری، حسد، قتل، کذب، خیانت، تهمت و سرقت از نبايدهاي اخلاق اجتماعي ياد شده در اين سوره به شمار مي‌روند. واژگان کلیدی: آموزه، اخلاق، آموزه‌هاي اخلاقي، سوره یوسف علیه‌السلام، اخلاق الهي، اخلاق فردی، اخلاق اجتماعی.