الملخص:

یکی از رذایل اخلاقی که در آثار اخلاقی و متون دینی مطرح و بررسی شده مسئله عجله و شتاب زدگی است که مانع دستیابی انسان به خیر یا مصونیت از شر می شود. این در حالی است که انسان می بایست براساس فطرت خیرطلبی در مسیر تحصیل خیر باشد .همین امر سبب شد تا این پرسش را برای تحقیق مطرح کنم که خاستگاههای عجله و شتاب زدگی در انسان چیست و چگونه می توان با آن مقابله کرد. براین اساس قرآن را که کتاب هدایت انسان به سعادت و کمال است به عنوان منبع اطلاعاتی مورد مطالعه قرار دادم تا پاسخ دو سؤال فوق را دریابم. با تحقیقی که به روش نقلی وحیانی انجام شد روشن شد که عجله هم خاستگاه طبیعی دارد که در این صورت عیب محسوب نمی شود و هم عوامل گوناگون معرفتی و گرایشی و اخلاقی در پیدایش آن مؤثر است .از این رو عوامل و خاستگاه ها و راه کارهای مقابله با آن به عنوان یک آفت استخراج و تدوین شد که عوامل و خاستگاه های آن در سه محورعبارتند از اول: خاستگاه های معرفتی و اعتقادی مانند: جهل به علوم ضروری و آثار وعواقب عجله و شتاب زدگی، فقدان یا ضعف ایمان به خدا، فقدان یا ضعف ایمان به معاد. دوم :خاستگاه های عاطفی و گرایشی مانند: حب دنیا، گرایش طبیعی انسان،هوای نفس. سوم: خاستگاه های اخلاقی و رفتاری مانند: کم ظرفیتی، حسد، ترس. وراه های درمان آن نیز در سه محور عبارتند از اول: راه های معرفتی و اعتقادی مانند: کسب علم و آگاهی های ضروری، عبرت از تاریخ و سرنوشت کسانی که دچار عجله و شتاب زدگی شدند، تقویت ایمان به خدا و معاد. دوم: راه های عاطفی و گرایشی مانند: توکل، تقویت محبت به خدا. سوم: راه های اخلاقی و رفتاری مانند: صبر، مشورت، تفکر قبل از اقدام عملی. کلید واژه: عجله- انسان- قرآن- خاستگاه- درمان