در آیه آمده است: ﴿و لَقَد فَتَنّا سُلَیمانَ و اَلقَینا عَلی كُرسیهِ جَسَدًا ثُمَّ اَناب * قالَ رَبِّ اغفِر لی وهَب لی مُلكًا لا ینبَغی لاَحَدٍ مِن بَعدی اِنَّكَ اَنتَ الوَهّاب﴾[1]؛ و ما سلیمان را در مقام امتحان آوردیم و كالبدی بر تخت وی افكندیم. او باز به درگاه خدا توبه و انابه كرد و عرض كرد: پروردگارا! (به لطف و كرمت) از خطای من درگذر و مرا مُلك و سلطنتی ارزانی دار كه هیچ كس را پس از من سزاوار نباشد. در حقیقت، تویی كه تنها بسیار بخشندهای.
مفسّران، در تفسیر این آیات، به اختلاف سخن راندهاند. یكی از آنها بنا بر روایت امام صادق (علیه السلام) این چنین است: حضرت سلیمان (علیه السلام) در حالی كه جنّ و شیاطین را به خدمت گرفته بود، دارای فرزندی شد. جنّ و شیاطین به هم دیگر گفتند: اگر این فرزند به زندگی خود ادامه دهد، ما همان بلایی كه از پدرش كشیدیم (در خدمت به مملكت و لشكر و نظم و...) از او هم خواهیم كشید.
حضرت سلیمان (علیه السلام) از این امر اطلاع یافت و از عاقبت آن اندیشه كرد و ترسی به خود راه داد (كه مبادا جنّ و شیاطین این فرزند را نابود كنند). پس از چندی جسد بی جان او را بر تخت مشاهده كرد. این میراندن فرزند از ناحیه خداوند، دلیل عتاب و سرزنش سلیمان بود. چرا او باید از شیاطین و جنّ بترسد؟![2]
بنابراین، حضرت سلیمان، تنها مرتكب ترك اولی شد كه با تضرّع و توبه به درگاه خدا بخشیده شد و ترك اولی، زیانی به مقام عصمت وارد نمیكند.
آیا درست است كه شخصی برای دیگری كه بیماری مزمن و دیرینهای دارد، دعا كند و با توسّل به امامان معصوم (علیهمالسلام) شفای او را بخواهد؟ یا اینكه از خدا سختی زندگی را طلب كند تا برخی مشكلات را فرا روی او قرار دهد و در نهایت در آخرت، اجر و پاداش بیشتری دریافت كند؟
هنگامی كه خداوند قلب بیمار شخصی یا یكی از دوستان او را با نیایش جذب نمود و دل با بال كشش غیبی، میل دعا یافت، معلوم میشود كه شفا رقم خورده است. حضرت ایوب (علیهالسلام) وقتی با جدیت عرض كرد: ﴿اَنّی مسّنی الضّرّ و أنت أرحم الراحمین﴾[3]، معلوم شد كه خواسته او، مسبوق خواسته خدای سبحان بوده است، زیرا رجال الهی چونان ملائكه، بدون اذن سابق، قول یا فعلی ندارند: ﴿لایسبقونه بالقول﴾.[4]
اگر صاحبدلی پیام الهی را برای درخواست علاج بیماری كهن و مرض عتیق، در نهانخانه دل دریافت نمود، نباید دریغ كند. البته بیماری كه در منزل صبر به سر میبرد، بی درنگ آن را تحمّل میكند و مریضی كه در مرحله رضا قرار دارد، از آن خشنود میشود و مبتلایی كه از حضور خویش فارغ، و از درد خود غافل است و در منزلت رفیع تفویض سیر مینماید، از خود طرحی ندارد، بلكه میپسندد آنچه جانان پسندد.
چون دعای پدر برای فرزند، طبق حدیث نبوی (صلی الله علیه و آله و سلم)، همسان دعای پیامبر برای امّت خود است: «دعاء الوالد لولده كدعاء النبی لاُمّتهِ»[5]، و كهنسالانی كه از عهد دیرین به تعلیم كتاب و حكمت اشتغال داشتند، به مثابه پدران علمی بلا واسطه یا مع الواسطه هستند، امید است دعای ما بدرقه سیر و سلوك علمی و عملی همه تقی السیره و نقی السریرهها باشد.
چنان كه میدانید، عمر سرمایه است، نه درآمد؛ از هزینه نمودن سرمایه جز در تحصیل دلمایه پرهیز شود:
به وقت صبح شود همچو روز معلومت *** كه با كه باختهای عشق در شب دیجور
بر اساس اصل استوار ﴿قُل اللّه ثمّ ذرهم فی خوضهم یلعبون﴾[6]، در عین اشتغال به علم الدّراسة، از جاذبه علم الوراثة غفلت نشود؛ البته با فیض ربوبی و فوز قدسی:
در تو كجا رسد كسی، تا نرود به پای تو *** مرغ تو كی شود ولی، تا نَپَرد به بال تو
[1] ـ سوره ص، آیات 34 ـ 35.
[2] ـ تفسیر نور الثقلین، ج4، ص457.
[3] ـ سوره انبیاء، آیه 83.
[4] ـ سوره انبیاء، آیه 27.
[5] ـ نهج الفصاحه، ج 1، ص 322.
[6] ـ سوره انعام، آیه 91.